نگاهی به مراسم بزرگ داشت از روز جهانی قدس سال 1390 هـ ش در کابل

درآمد:

روز جهانی قدس سال 1390هـ ش  از جهاتی متفاوت از سال های گذشته بود، در این سال افغانستان و جهان اسلام شاهد تحولات عمیقی بودند. در افغانستان نیرو های امریکایی اعلام آمادگی به خروج نموده و بخشی هم خاک این کشور را ترک گفتند . جهان اسلام نیز شاهد انقلابات در  کشور های زیادی  بود، انقلاب هایی که در تونس، مصر، لیبیا منجر به سقوط نظام گردید و در بسا از کشورها حالات بحرانی را به وجود آورد . وضعیتی که هم اکنون در کشور هایی مانند یمن، بحرین و سوریه ادامه دارد .

این اتفاقات بدون شک در ایده روز جهانی قدس و قضیه فلسطین بی تاثیر نبود، زیرا اگر در سال های قبل حکومت های خود کامه عربی اجازه حرفی بر ضد اسرائیل را نمی دادند حالا سردمداران آن نظام ها خود درانتظار محاکمه به سرمی برند. این مولفه ها حقانیت دیدگاه های رهبر راحل انقلاب اسلامی ایران را به اثبات رسانده وامید های از میان رفته را دوباره بارور می سازد. بنا براین امسال گفته می توانیم که مشخصه روز جهانی قدس روز امیدواری نیز می تواند لقب بگیرد. این امیدواری البته از جهات متعدد قابل درک بوده است.

پس بار معنوی و الهام بخش این دورِ تجلیل از روز جهانی قدس همانا پیدایش و افزایش اعتماد به بازگشت اقصا می تواند باشد که این حرف را چندین دهه قبل رهبر گرامی وبه حق پیوسته انقلاب اسلامی ایران پیش بینی نموده بود.

همسویی و ابتکار:

در سال های نخست وضعیت به گونه ای بود که جماعت های اسلامی و هم طراز با اندیشه های اسلامی و انقلابی بنا به دلایل زیادی به گونه های مجزا و جداگانه از مراسم روز جهانی قدس تجلیل به عمل می آوردند. با آنکه از سال 1385 به این سو نهضت اسلامی افغانستان تابوی سکوت در برابر قضایای جهان اسلام را در حضور نیرو های امریکایی در کشور شکسته بود ولی باز هم گروه های اسلامی با ممیزات خاص خود این روز را در مقیاس های محدود  گرامی می داشتند که این کار درعین این که عمل درخور تقدیری بود اما از این رو که وحدت صفوف را به درستی تمثیل نمی داشت باز هم مورد سوال قرار می گرفت . خوشبختانه از دیرباز است که در اثر فعالیت های موثر شورای فرهنگی حامیان قدس شریف با علمای کرام و رهبران مذهبی جامعه همسویی خوبی ایجاد شده که در اثر آن اکنون بیشترین مساجد جامع شهر کابل آماده پذیرایی از برنامه های این شورا است . چنانچه که در مواردی مساجدی مانند مسجد جامع و تاریخی پل خشتی میزبان تظاهرات نهضت اسلامی به مناسبت های مختلف اسلامی بوده است.

از جمله این مسجد های جامع یکی هم مسجد جامع شاه دو شمشیره است که از قدمت تاریخی بیشی برخوردار می باشد. این مسجد جامع با امام بزرگوار آن در بسا از مواقع با جمعیت انبوه خود شاهد برگزاری تظاهرات به رهبری نهضت اسلامی و شورای فرهنگی حامیان قدس شریف بوده است؛ از جمله، تظاهرات اعتراضی به مناسبت تصمیم کشیش صلیبی مبنی به آتش سوزی قرآن کریم هم در این محل مبارک دایر گردیده بود.

به همین منوال با گفتگو های دوامدار هیأت مدیره ستاد برگزاری مراسم، تصمیم به این گرفت تا محلی که از سوی نهضت اسلامی افغانستان برگزیده شده است محل مورد اتفاق همه قرار بگیرد که چنین شد و موثریت محلاتی مانند جاده باغ بالا و...غیر مفید ارزیابی گردید.

تقسیم وظایف :

چون با وحدت نظر روی محل برگزاری، طیف های مختلف به هم نزدیک گردیده بودند، کار عملی با تقسیم وظایف به پیش برده شد. ستاد برگزاری با شور و مباحثه قرار براین گذاشت تا ریاست این ستاد را به جناب آقای احمد شاه احمد زی بسپارد. شخصیت احمدزی از این رو که  از تبار مجاهدین و ازنسل دوم رهبران جهادی  است و اکنون بنا به ضعف و ناتوانی های صحی مسؤولیت دیگر نمی تواند به عهده بگیرد، ضرورت است تا درمقامی قرار بگیرد که بیشتر جنبه تشریفاتی داشته باشد و جنبه عملی  کار آن اندک باشد و در مواقعی از نظریاتشان استفاده خوبی برده شود. همین بود که در اثر اصرار نهضت اسلامی افغانستان نامبرده به سمت ریاست ستاد برگزاری برگزیده شد.

به همین منوال واحد های دیگری نیز به وجود آمد که شخصت های مهم ستاد در رأس واحد ها و یا کمیته ها برگزیده می شدند.

در این میان کمیته های مختلفی کاندیدا ها و داوطلبان زیادی داشتند، اما یک کمیته که کسی به سوی آن نمی رفت همانا کمیته امور امنیتی بود که کارهای بیشمار و خطر ناکی را باید به سرمی رساند. وضعیت بد امنینی سب گردیده که بالای هیچ کسی اعتماد صورت تگیرد. از سویی اخذ مجوز های لازم از مقامات امنیتی کشور کار مهم دیگری بود که باید انجام می یافت . شکی نیست که برادران همه در عرصه های خود زحمت کشیده باشند، اما  زحمات بیشترآنان در چار چوب ستاد بودو جنبه درونی  داشت؛ اما شورای فرهنگی حامیان قدس شریف، به مثابه هسته نخستین فرهنگ تجلیل از روز جهانی قدس، مسؤولیت واحد امنیتی که هیچ کسی تصاحب اش نمی کرد را پذیرفت . این واحد می باییست در راستای چک نمودن امنیتی محل، اخذ موافقت از وزارت خانه های مربوط، هماهنگی بانهاد های ذیربط، تنظیم دخول افراد شرکت کننده، انتظام داخل محفل، مشخص ساختن جایگاه های ویژه برای پنل رهبری، مسؤولین کنترولی، محل خبرنگاران وغیره  را به عهده می داشت. بدون تردید در شرایط کنونی کشور که دست های زیادی در صدد اخلال برنامه های اسلامی نیز وجود دارد، تامین اطمینان امنیتی کار دشواری بود. اما خوشبختانه اندک ترین اتفاق بدی هم دیده نشد و مراسم بدون اینکه اندک ترین آسیبی به کسی برسد به اتمام رسید.

تازه شعار ها:

مهم است تا بدانیم که شرایط افغانستان با دیگر کشورها تفاوتی بنیادینی دارد. در کشوری مانند پاکستان شاید هرنوع شعاری داده شود ومهم نیست که اثری هم برآن  مرتب گردد ویا خیر؛. اما در افغانستان وضعیت به گونه ای است که عملا جنگی نابرابر روان است. در این جنگ سه طرف وجود دارد. یکی طرف نیروهای غربی با جنگ افزارهای نظامی آنان، طرف دیگر مخالفین دولت اندکه هنوز جهت اطمینان بخشی ندارند ونداشته اند. زیرا همان ها به دست آی اس آی به وجود آمده اند وهم اکنون انگار که میان برده و بادار جنگ مبهمی به راه افتیده است. طرف دیگر مردم افغانستان است، شورای فرهنگی حامیان قدس شریف کوشش نمود تا در مراسم این سال درد مردم افغانستان را آیینه داری نماید، از همین رو دیده می شود  که در مراسم امسال شعارها خیلی هدفمند و دقیق انتخاب گردیده بود. ده سال قبل از امروز دستگاه پرنیروی رسانه های غربی امید واری های کاذبی را به وجود آورده بودند. آنان افغانستان را با نشان دادن سیب های سرخ وزرد توهین نموده بودند. اما اکنون دیده شد که در افغانستان هیچ چیزی از آن وعده های میان تهی، به واقعیت نپیوسته است. این موضوع بخش بزرگی از شعار ها را تشکیل می داد.

در سال جاری مردم توانستند تا خوب با شورای حامیان قدس شریف در مراسم امسال هم صدا گردند . چیزی که رسانه ها آن را به اثبات میرساند این بودکه هنگامی که رهبری شورا و نهضت اسلامی به سخنرانی پرداختند جنبشی سیل آسا مجلس را تکان داد. این استقبال مردم از شعار های نهضت اسلامی افغانستان امید وارکننده برای این است که دیگر مناسبت روز جهانی قدس در شعور مردم عزیز افغانستان جاافتاده و این روز را نه تنها روز اندیشیدن به ملت فلسطین می دانند بلکه آن را فرصتی برای به فکر افتادن راجع به کشور خود نیزمی دانند. گستردگی شعار ها به گونه ای بودکه پیام های مختلفی را میشد از آن به باز خوانی گرفت .

جنبه های ایجابی شعارها بیشتر به نظر می خورد، مثلا همه شعار ها بیانگر احساساتی بودکه با واقعیت گرایی امیدوار کننده گره خورده بود. یوم القدس، یوم العوده یوم الصحوه معنای کاملا مشهودی درهمه شعارها گرفته بود.

تراکم جمعیت اشتراک کنندگان:

تجلیل از روز جهانی قدس در افغانستان درکنار سایر ویژگی ها با تراکم جمعیت گسترده، موردی کاملا استثنایی به نظر می رسد. زیرا در کشور ما ازدیر باز همواره نظام هایی سر قدرت بوده اند که همایش های فرمایشی را دایر می کرده اند. در افغانستان از سالیان دور بنا به تسلط نظام های مختلفی، تظاهرات بیشتر جنبه دولتی داشته است تا خود جوش. اما تجلیل از روز جهانی قدس از این نظر در چه میزانی قراردارد؟ روشن است که این روز به آخرین ماه مبارک رمضان تطابق دارد . رمضان یعنی ترک نفس و بستن دهن . آمدن مردم  روزه به دهن، در شهری که از لحاظ جغرافیایی محدود و از نظر اقلیمی گرم و خشک است، در نیمه روز تابستان سخن ساده ای نیست . اما دیده شد که گروه های زیادی از نقاط مختلف شهر به این مراسم حضور بهم رسانده و روز قدس را روز اسلام گفته و به صفوف  مشایعت کنند گان این روز پیوستند.

چیزی دیگری که در این روز افغانستان می تواند آن را برای خود به مثابه یک دستاورد مثبت در حافظه خود حک کند، همانا اتحاد و یک دلی است که میان اقوام و تیره ها و تبار های مختلف در این روز دیده شده است. در کشوری که تا این همه مردم آن به جان یک دیگر انداخته شده اند وهنوز هم بخش بزرگی ازبدنه کشورشان در آتش جنگ می سوزد اما همه، سنی و شیعه واقوام مختلف می آیند و یک قضه را شعار خود قرارمی دهند خود معنی گراین نکته است که این روز دربلوغ سیاسی وفرهنگی این مردم سهم داشته و آنان را در امور زندگی روزمره شان رهنمون گردیده است. این سخن گزافی نیست، از دیرباز است که این ملت درخیال رسیدن به وفاق ملی به سرمی برد اما از هرسویی دربدنه ساختار اجتماعی آن شگاف های گسترده ای توسط ایادی استکبار واستعمار ایجاد می گردد. بنا براین زمانی که مسجد شاه دوشمشیره به مثابه بااعتبار ترین مراکز اسلامی تسنن درافغانستان شیعه وسنی را درخود می پذیرد ازاین چه میوه دیگری برای وفاق ملی درافغانستان می توان تدارک نمود؟ . زمانی که شعار ها وپلاکارت های شورای فرهنگی حامیان قدس شریف رامی بینی که دردست جوانان وکودکان پشتون، تاجیک، هزاره و... به اهتزاز آمده است دیگر دلیلی باقی نمی ماند که ما به این حقیقت اعتراف نکنیم که این روز جهانی قدس است که ما رادریک صف واحد قرار می دهد . دردهای مان را توحیدمی کند و دشورای های ساختار های اجتماعی مان را راه حلی میدهد.

بانوان قدسی :

محیط ایجاد شده توسط نیرو های خارجی در افغانستان چالش های زیادی فراراه زن مسلمان افغانستان نهاده است. این بانوان که خود مادران، خواهران، همسران ویا دختران شهدای جهاد ومقاومت مردم افغانستان اند، امروز درکشور فضایی را می بینند که با آمال ها وآرمان های انقلاب اسلامی آنان هیچ نوع همخوانی ای ندارد. البته دلیل آن روشن است، ملتی که قبل از انقلاب هم ازشرایط معیشتی خوبی برخوردارنبوده ونیزمیزان سواد میان خواهران به میزان گسترده ای ناچیزبوده است؛ آن دسته از خواهرانی که دارای دغدعه های فراتراز محیط زندگی شان داشته اند، خیلی اندک اند. چه برسد به این که این دسته ازخواهران قضیه بزرگی را به سان قضیه قدس جدی بگیرند. اما خوش بختانه که اکنون شرایط تغییر کرده است، گرچند نهاد های لیبرالی غربی می کوشد تا تصویری که اززن افغانستان به دنیا ارایه می شود تصویری کاملا متفاوت از واقعیت های موجود باشد، اما این تلاش ها به جایی نرسیده است. چه همین مراسم تجلیل از روز جهانی قدس  نشان داد که بانوی افغانستان فراتر از تصور وتصویرهای غربی است. بانوی امروز افغانستان در کنار درک مسؤولیت درخانه از مسؤولیت بزرگی به بزرگی بیت المقدس هم بی خبر نیست . روی همرفته امسال بنا به تلاش مجدانه شورای فرهنگی حامیان قدس شریف طیف گسترده ای از خواهران با حفظ نظم واسلوبی اسلامی دراین روز حضور بهم رسانده و درامر تجلیل از روزجهانی قدس به خواهران مسلمان خود در سایر نقاط جهان این پیام را رساندند که آنان از درد امت اسلامی بی خبر نبوده و دارای کیان اسلامی وشخصیت دینی اند. این گروه خواهران نماینده طیف ملیونی خواهرانی اند که دامن عفت به دست برای آزادی قدس دعانموده ولحظه شماری می دارند.

انسجام وپیوستگی :

واحد ها در اثر تصامیم که از قبل روی آن فیصله آمده بود، به روز مشخص کارهای خود رابه نحو احسن انجام دادند. البته کاستی هایی هم دیده شد، اما این گونه کم کاری ها در پرتو تابناک برگزاری خوب مراسم امسال در سایه روشن ها باقی مانده و چشم گیرنبودند. به گونه مثال آن گونه که انتظار برده می شد، سخنرانی ها پرجاذبه نبودند. چه این روز چون یک سال بعد فرامی رسد پس ایجاب می کند که هر آنچه که جمعیت را به عمق حادثه رهبری کند مورد استفاده قرار گیرد. آنجا که ما سخن از خون ریزی اهل ظلم می زنیم باید آتش حس اسلامی مان به غلیان آمده باشد. ویا اینکه نباید سخنرانان پیوسته به صورت کلیشه ای و تکراری صحبت نمایند. این چیز ها البته باید در سال های آینده مرفوع گردد . ولی روی هم رفته سخنرانان توانستند تا سخنان خود را سروقت وزمان به پایه اکمال برسانند .

نظم پنل رهبری کننده با کم و بیش هایی قانع کننده بود؛روی هم رفته  همانگونه که برنامه ریزی شده بود اجراآت به عمل می آمد و چیز قابل تذکر که جلسه را اخلال نموده باشد، و جود نداشت.

نتیجه و خلاصه:

این همایش نظر به اصل های پیام دهی، گستردگی جمعیت، استقبال مشایعت کنندگان، آوردن اتحاد دریک مناسبت مهم بین المللی میان طیف های اسلامی افغانستان، انتخاب شعار های دقیق، انجام سخنرانی های پیام دار، اشتراک خواهران، عدم وقوع کوچک ترین اتفاق ناگوار، اجرای به موقع دستور کار همایش و یک دست بودن آن، از تجمعات منحصر به فردی است که تا به حال درعرصه تجلیل از روز جهانی قدس درمشارکت فعال شورای فرهنگی حامیان قدس شریف، انجام یافته است. البته نمی توان از برخی اجراآت مشبوه انگشت شماری از افراد چشم پوشی نمود ولی آن را نمی توان به حساب کلیت این همایش گرفت .

البته طرح های هنری ای که در شعار ها توسط تیم نشراتی شورای فرهنگی قدس شریف، تبلور یافته بود به جای خود قابل تحسین است . این طرح های هنری همه پیام های خاص خود شان را داشتند ونیز آمیختگی آنها با متن احساسی و منطقی شعارها خیلی دیدنی و خواندنی بودند که این نقطه رامی بایست به طور جداگانه بررسی می نمود.

دریک سخن این همایش، همایشی بود پیام دار، همخوان با روحیه مردم افغانستان که به جا افتادگی تجلیل از این روز در جامعه افغانستان به اثر سعی چندین ساله شورای فرهنگی حامیان قدس شریف و نهضت اسلامی افغانستان، مهر تاکید گذاشت.